تعليم اللغة العربية يف كتاب واحد

Transkript

1 1 تعليم اللغة العربية يف كتاب واحد TEK BİR KİTAP İLE ARAPÇA ÖĞRETİMİ Derleyen ve Hazırlayan Mehmet Sani ÖZDEMİR Tatvan Anadolu İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmeni

2 2 MUKADDİME Hamd bizleri yoktan var eden, bizleri sayılamayacak kadar sınırsız nimetlerle perverde eden Yüce Allah a hastır. Salat ve selam insanları Allah a davette bir anlık olsun gözünü kırpmayan, görevini asla ihmal etmeyen, hayatını Görevine adayan O nun güzide elçisi Hz. Muhammed e olsun. Hz. Peygamber in ifade ettiği gibi bir dil bir insan, iki dil iki insan vd. Dil İnsan hayatında büyük önem taşımaktadır. Hele hele günümüz global dünyasında dünya o kadar küçüldü ki adeta küçük bir köye dönüştü. Bu meyanda artık dünyanın neresinde olursa olsun olup biten her şeyi nerdeyse anında duyabilmekteyiz. Haliyle olup bitenleri en doğru şekilde öğrenmemizin en önemli yollarından bir tanesi de çok dil bilmemizdir. Arapça da bunlardan biridir. Zira 400 milyon insanı aşkın kişi Arapça konuşmaktadır. Onlarla kuracağımız kültürel, dini, toplumsal, siyasi, iktisadi irtibat için Arapça öğrenmemizin önemi kendini göstermektedir. Ancak Arapça yı biz Müslümanlar için önemli kılan sadece yukarıda saydığımız unsurlar değil. Bunlardan daha da önemlisi bizim din dilimizdir. Zira hepsinden önce Kur an-ı Kerim Arapça dır. Hz. Peygamber Arapça konuşuyordu. Yazılan dini eserlerin ilklerinin çoğu Arapça idi. Hal böyle olunca Arapça öğrenmek bizim için adeta kaçınılmaz olmaktadır. Lakin Arapça nın öğrenilmesi bu kadar önem arz ederken maalesef dili öğrenme noktasında ciddi zorluklarla karşılaştığımızı görüyoruz. Türkiye de özellikle İmam Hatip Liselerinde ve İlahiyat Fakültelerinde yıllarca Arapça öğretiliyor olmasına rağmen Arapça yı iyi öğrendi diyebileceğimiz insan sayısı oldukça az. İlahiyat fakültelerinden her yıl binlerce talebe mezun olup göreve atılırken maalesef müşahede edebildiğimiz kadarıyla atandıkları okul idareleri ile yaptıkları ilk pazarlık Müdür bey ne olursunuz bana Arapça dersleri vermeyin şeklindedir. Aslında bu acınılması gereken bir durumdur. Ayrıca hassetsen Doğu ve Güneydoğu illerinde Aarapça tedris eden klasik medreslerden de ciddi bir sonuç alındığını söyleyemeyiz. Bu medreselerde de ilim talebeleri yıllrarca ders alıyor almalarına rağmen öğrenciler arasında özellikle sıyrılan ve Arapça yı öğrenen kişilerin sayısı oldukça azdır. Ki kaldı ki bunların çoğu da konuşma dilini nerdeyse hiç bilmiyor. Bu durum sadece Arapça için de geçerli değildir. Okullarda öğretile(meye)n diğer diller için de geçerlidir. O halde bir yerlerde bir sorun var anlamına gelmektedir. İşin kolay yönü şu: Bu öğrencilerin zaten pek de kafası basmıyor cümlesini sarfedip sorumluluktan kaçmaktır. Elbette dil öğretilememesinin bir çok sebebi olmakla beraber kanaatimce en önemli sebeplerinden biri belki de en önemlisi- metot sorunudur. İşte bu sebeple yıllardır bunu tecrübe ettiğimizden yeni bir metotla Arapça öğretimini öneriyoruz. Bu metod realitemizden uzak bir şekilde sunulan bir metod değildir. Şöyle ki haftada sadece dört saat ile ve aynı zamanda öğrencilerin bir çok derse zaman ayırmak zorunda kaldığı gerçeğini göz önünde bulundurursak Arapça öğretimi oldukça zorlaşır. Fakat buna rağmen hazrladığımız kitap İmam Hatip Liselerinin ders kitabı olarak işlenecek olursa mevcut durumdan çoook daha iyi bir sonuç alınacağı iddiasındayız. Hele hele İlahiyat Fakültelerinin hazırlık sınıfında ve Klasik Medreselerimizde Arapça ders kitabı olarak okutulacak olursa çok daha kısa zamanda ciddi bir sonuç alınır kanaatindeyim. Mesela mezun olan 1000 ilahiyat öğrencisinden en az %50 sinin Arapça yı öğrenmiş ve konuşuyor olduğunu görme şansımız olacaktır. Bu kitabı bitiren kişi Arapça yı uzmanlık derecesinde öğrenir iddiasında değiliz. Arapça ya yeni bir şey kattığımız iddiasında da değiliz. Arapça Arapça'dır. Ancak mevcut şartlarımızdan çok daha yararlı olacağını düşündüğümüz yeni bir metod önerdiğimiz iddiasındayız. Bu kitabı bitiren ne gibi kazanımlar elde edecektir? Bu kitabı iyi derecede okuyan anlayan; 1. Arapça sarf ve nahiv bilgisine sahip olacaktır. 2. Kendisini birçok alanda çok rahat bir şekilde ifade etme imkanına sahip olacaktır. 3. Arapça herhangi bir kitabı, gazeteyi, degiyi okuma, anlama imkanını bulacaktır. 4. Tefsir, fıkıh, hadis vb. gibi kitapları okuma, anlama, anlatma imkanı olacaktır. 5. Arapça televizyon izleyip anlama, film izleme, haber program dinleme vd. imkanına kavuşacaktır.

3 3 6. Bu kitabı bitiren talebenin en önemli sıkıntısı kelime dağarcığı noktasında olacaktır. Uzmanlık anlamında çalışma yapacak olan kardeşlerimiz ayrıca bunun için gerekli araştırmaları yapmaları icap edecektir. Bu kitaptan azami istifade için; Talebe özellikle 1. ve 2. bölümleri tamamen öğretmen gözetiminde okumalı ve iyi derecede anlamalıdır. Öğretici örnekleri zenginleştirerek konuyu sunmalıdır. Öğrenci sarf ve nahiv konularını iyi derecede anlamalı ve ezbelemelidir. (Unutulmamalıdır ki ilmin temelinde ezber vardır ezbercilik değil-) Sarf ve nahiv konuları işlenirken paralel olarak öğrenci kelime ezberi yapmalı (günde en az kelime - Türkçe den Arapça ya) ve öğretmen diyalog parçalarından ders işlemeli. (Yani haftada 4 saatlik dersin 2 saatini sarf-nahiv bölümünden, 2 saat de diyalog metinlerinden ders işlenmelidir). İlahiyat Fakültelerinin hazırlık sınıfı öğrencileri ise bu kitabı en fazla birinci dönemin sonu itibariyle bitirmeleri mümkün olabilir. Özellikle ikinci dönem ise Arap hocaların derse girmeleri ve tamamen ilmi diyaloglara girmeleri fazlasıyla müfid olacaktır. Örneğin öğrencilere önceden çalışmaları için tefsir, hadis, kelam, siyer veya başka kitaplardan metinler verilir ve öğrenci ile tamamen o konular üzerinde tartışmalar yapılabilir. Öğrenci bu kitapta geçen bütün Arapça kelimeleri Türkçe deki gibi iyi bilmelidir. Öğretmen öğrettiği kuralları diyalog metinleri içerisinde göstermelidir ki öğrenci öğendiği kaideleri kavrayabilsin. Bu kitap beş bölümden oluşmaktadır. 1. Sarf ve nahiv bilgisi 2. Sözlükçe ve zıt anlamlı kelimeler 3. Diyalog ve metinler (50-88 sayfalar arasındaki bu metinler İmam Hatip Liseleri 9.,10.,11.,12. Sınıf ders kitaplarının metinleridir. -Kitapların yazarları Emrullah İŞLER, Mehmet Hakkı SUÇİN, Erdinç DOĞRU, Selahattin DEMİRCİ) 4. İmam Kurtubi nin tefsirinden, Muhammed Abduh-Reşid Rıza nın el-menar tefsirinden, Seyyid Kutub un Fî Zılali l-kur an tefsirinden pasajlar alınmış olup cümleler halinde verildikten sonra altına tercümesi yazılmıştır. Ufak-tefek oynamalar yapılmakla beraber bu tefsirlerin daha önceden yapılan tercümeleri kullanılmıştır. (Kaynakçada verilecektir. 5. İmam Hatip Lisleri arasında yapılan Arapça bilgi yarışmalarında sunulan 2015 ve 2016 yıllarındaki videoların dökümü ve altına cümleler şeklinde tercümeleri yazıldı. Ayrıca bu videolar cd ye kaydedilmiş olup kitapla beraber verilecektir. Bu videolardan yararlanılabilmesi için önce dökümü ve tercümeleri halledilmeli sonra dinlenilmeli. Ta ki öğrenci hem tam anlasın hem de kendisi o konuşmaları yapabilsin. Bu çalışmalar sırasında emeği geçen bütün mesai arkadaşlarıma teşekkür etmeyi bir borç bilirim. Allah hepsinden razı olsun. Yüce Mevlam kârii bihakkın istifade ettirsin. Bizlere dualarını ihmal etmesinler. NOT: Bu çalışma kesinlikle maddi herhangi bir çıkar karşılığında yapılmamış olup tamamen rıza-i Bari için yapılmıştır. Öbür dünyaya beraberimizde bir rızık götürmemize vesile olması temennisiyle. Çoğaltılıp dağıtılmasında hiçbir sakınca olmamakla beraber aksine çoğaltılıp dağıtılması talebimizdir. Gayret bizden başarı ALLAH tandır. Hata ve eksiklikler için uyarırsanız sevinirim. Allah razı olsun. Tlf: sani_ozdemir@hotmail.com

4 4 İÇİNDEKİLER SAYFA 1-Zaman Açısından Fiiller 3 2-Çatı Bakımından Fiiller 5 3-İsm-i Fail, İsm-i Mef ul, İsm-i Fail Mübalağa Siğaları. 6 4-Aksam-ı Seb a 7 5-Mezid Fiiller 8 6-İSm-i Zaman, İsm-i Mekân, İsm-i Alet. 8 7-İsm-i Tasğir. 8 8-Harfi Cerler 9 9-Zarflar Zamirler İsm-i İşaretler İsm-i Mewsuller İsim Tamlaması (İdafet) Ma rife ve Nekira, Ma rifenin Çeşitleri Müzekkerlik ve Müenneslik, Müennesliğin Alametleri İ rab Tablosu Cümle ve Çeşitleri Fiil Cümlesi, Naibu l-fail Mef ul Çeşitleri İsim Cümlesi Haberin Çeşitleri Haberin Öne Geçmesi 17 Kardeşleri 17 ve إ ن Kardeşleri ve ك ان Edatlar Gibi İş Gören ل ي س 25- Kardeşleri 19 Ve ك اد Sıfat Tamlaması Sıra Sayıları Saatler Sayma Sayıları Esma-i Hamse Soru Edatları Fiilleri Cezm Eden Şart Edatları Mudari Fiili Nasb Eden Edatlar Şartın Cevabının Başına FA Gelmesi Ğeyr-i Munsarıf Mebni İsimler Mebni Fiiler Te kid (Pekiştirme Bedel Hal Atf Lazım Fill, Müteaddi Fiil Sıfat-ı Müşebbehe İsm-i Maksur, İsm-i Menkus, İsm-i Memdud İsm-i Mensub İsm-i Tafdil Ezber Kelimeler Zıt Anlamlı Kelimeler Diyalog ve Metinler 51

5 5 ZAMAN AÇISINDAN FİİLLER Fiiller zaman itibariyle madi ve mudari olmak üzere ikiye ayrılır. Diğer bütün fiil çekimleri bu fiilerle yapılmaktadır. Fillerin başlarına bir takım ekler getirilir ve kelimelerin anlamları olumsuz veya olumlu şeklinde değişiklik arzeder. Madi fiil, içinde bulunduğumuz zamandan önce yapılmış eylemleri göstermek için kullanılan fiildir, mudari fiil ise şimdiki ve geniş zamanlar için kullanılır. Mudari fiilin başına gelen eklerin bazısı fiillerin şeklinde hiçbir değişiklik yapmazken, bazısı ise manasıyla beraber fiillerin şeklinde de değişiklik yapar. )فعل ماض ) FİİL MADİ Yardım etti مفرد تثنية جمع مذكر غائب ن ص ر ن ص ر ا ن ص ر وا مؤنث غائبة ن ص ر ت ن ص ر ت ا ن ص ر ن ن ص رت م مذكر مخاطب ن ص ر ت ن ص ر ت م ا مؤنث مخاطبة ن ص ر ت ن ص ر ت م ا ن ص ر ت ن نفس متكلمة ن ص ر ت ن ص ر ن ا ن ص ر ن ا Yardım etmedi مفرد تثنية جمع مذكر غائب م ا ن ص ر م ا ن ص ر ا م ا ن ص ر وا مؤنث غائبة م ا ن ص ر ت م ا ن ص ر ت ا م ا ن ص ر ن مذكر مخاطب م ا ن ص ر ت م ا ن ص ر ت م ا م ا ن ص ر ت م مؤنث مخاطبة م ا ن ص ر ت م ا ن ص ر ت م ا م ا ن ص ر ت ن نفس متكلمة م ا ن ص ر ت م ا ن ص ر ن ا م ا ن ص ر ن ا )فعل مضارع ) FİİL MUDARİ Yardım ediyor مفرد تثنية جمع مذكر غائب ي ن ص ر ي ن ص ر ان ي ن ص ر ون مؤنث غائبة ت ن ص ر ت ن ص ر ان ي ن ص ر ن مذكر مخاطب ت ن ص ر ت ن ص ر ان ت ن ص ر ون مؤنث مخاطبة ت ن ص رين ت ن ص ر ان ت ن ص ر ن نفس متكلمة أ ن ص ر ن ن ص ر ن ن ص ر Şimdi yardım مفرد تثنية جمع etmiyor مذكر غائب م ا ي ن ص ر م ا ي ن ص ر ان م ا ي ن ص ر ون مؤنث غائبة م ا ت ن ص ر م ا ت ن ص ر ان م ا ي ن ص ر ن مذكر مخاطب م ا ت ن ص ر م ا ت ن ص ر ان م ا ت ن ص ر ون مؤنث مخاطبة م ا ت ن ص رين م ا ت ن ص ر ان م ا ت ن ص ر ن نفس متكلمة م ا أ ن ص ر م ا ن ن ص ر م ا ن ن ص ر

6 6 Yardım etmiyor, مفرد تثنية جمع etmez ل ي ن ص ر ون مذكر غائب ل ي ن ص ر ل ي ن ص ر ان ل ي ن ص ر ن مؤنث غائبة ل ت ن ص ر ل ت ن ص ر ان ل ت ن ص ر ون مذكر مخاطب ل ت ن ص ر ل ت ن ص ر ان ل ت ن ص ر ن مؤنث مخاطبة ل ت ن ص رين ل ت ن ص ر ان نفس متكلمة ل أ ن ص ر ل ن ن ص ر ل ن ن ص ر Yakın gelecekte مفرد تثنية جمع yardım edecek مذكر غائب س ي ن ص ر س ي ن ص ر ان س ي ن ص ر ون مؤنث غائبة س ت ن ص ر س ت ن ص ر ان س ي ن ص ر ن مذكر مخاطب س ت ن ص ر س ت ن ص ر ان س ت ن ص ر ون مؤنث مخاطبة س ت ن ص رين س ت ن ص ر ان س ت ن ص ر ن نفس متكلمة س أ ن ص ر س ن ن ص ر س ن ن ص ر Uzak gelecekte مفرد تثنية جمع yardım edecek مذكر غائب س و ف ي ن ص ر س و ف ي ن ص ر ان س و ف ي ن ص ر ون مؤنث غائبة س و ف ت ن ص ر س و ف ت ن ص ر ان س و ف ي ن ص ر ن مذكر مخاطب س و ف ت ن ص ر س و ف ت ن ص ر ان س و ف ت ن ص ر ون مؤنث مخاطبة س و ف ت ن ص ري ن س و ف ت ن ص ر ان س و ف ت ن ص ر ن نفس متكلمة س و ف أ ن ص ر س و ف ن ن ص ر س و ف ن ن ص ر Yardım etmedi مفرد تثنية جمع مذكر غائب ل م ي ن ص ر ل م ي ن ص ر ا ل م ي ن ص ر وا مؤنث غائبة ل م ت ن ص ر ل م ت ن ص ر ا ل م ي ن ص ر ن مذكر مخاطب ل م ت ن ص ر ل م ت ن ص ر ا ل م ت ن ص ر وا مؤنث مخاطبة ل م ت ن ص ري ل م ت ن ص ر ا ل م ت ن ص ر ن نفس متكلمة ل م أ ن ص ر ل م ن ن ص ر ل م ن ن ص ر Henüz,Hiç yardım مفرد تثنية جمع etmedi مذكر غائب ل م ا ي ن ص ر ل م ا ي ن ص ر ا ل م ا ي ن ص ر وا مؤنث غائبة ل م ا ت ن ص ر ل م ا ت ن ص ر ا ل م ا ي ن ص ر ن مذكر مخاطب ل م ا ت ن ص ر ل م ا ت ن ص ر ا ل م ا ت ن ص ر وا مؤنث مخاطبة ل م ا ت ن ص ري ل م ا ت ن ص ر ا ل م ا ت ن ص ر ن نفس متكلمة ل م ا أ ن ص ر ل م ا ن ن ص ر ل م ا ن ن ص ر

7 7 Yardım etmesin مفرد تثنية جمع ل ي ن ص ر وا مذكر غائب ل ي ن ص ر ل ي ن ص ر ا ل ي ن ص ر ن مؤنث غائبة ل ت ن ص ر ل ت ن ص ر ا ل ت ن ص ر وا مذكر مخاطب ل ت ن ص ر ل ت ن ص ر ا ل ت ن ص ر ن مؤنث مخاطبة ل ت ن ص ري ل ت ن ص ر ا ل ينصر 'si olmaz çünkü kendisine emir نفس متكلمة Emir olduğu için vermez. Yardım etsin مفرد ت ث نية جمع مذكر غائب لي ن ص ر لي ن ص ر ا لي ن ص ر وا مؤنث غائبة لت ن ص ر لت ن ص ر ا لي ن ص ر ن Yardım et مفرد تثنية جمع مذكر مخاطب ا ن ص ر ا ن ص ر ا ا ن ص ر وا مؤنث مخاطبة ا ن ص ري ا ن ص ر ا ا ن ص ر ن Emr-i Hazır: Orta harfin harekesi mudaride ötre ( ) ise emir fiilindeki elifin harekesi de ötre olur, eğer üstün ( ) ya da esre ( ) olursa, emir fiillindeki elifin harekesi esre olur. Asla yardım مفرد تثنية جمع etmeyecek مذكر غائب ل ن ي ن ص ر ل ن ي ن ص ر ا ل ن ي ن ص ر وا مؤنث غائبة ل ن ت ن ص ر ل ن ت ن ص ر ا ل ن ي ن ص ر ن مذكر مخاطب ل ن ت ن ص ر ل ن ت ن ص ر ا ل ن ت ن ص ر وا مؤنث مخاطبة ل ن ت ن ص ري ل ن ت ن ص ر ا ل ن ت ن ص ر ن نفس متكلمة ل ن أ ن ص ر ل ن ن ن ص ر ل ن ن ن ص ر ÇATI BAKIMINDAN FİİLLER Fiiller çatı bakımından malum ve meçhul filler olmak üzere ikiye ayrılır. Faili belli olan fiillere malum fiil denir, faili belli olmayan fiillere ise meçhul fiiller denir. Yukarıda çekimleri verilen fiiller malum fiillerin çekimleridir. Meçhul fiillerin çekimleri ise aşağıdaki gibidir. Madi meçhul fiillerde ilk harf ötrelenir, sondan bir önceki harf esrelenir. Mudari fiillerin meçhullerinde ise ilk harf ötrelenir, sondan bir önceki harf ise üstün harekesini alır. Yardım edildi مفرد تثنية جمع ن ص ر وا مذكر غائب ن ص ر ن ص را مؤنث غائبة ن ص ر ت ن ص ر ت ا ن ص ر ن مذكر مخاطب ن ص ر ت ن ص ر ت م ا ن ص ر ت م مؤنث مخاطبة ن ص ر ت ن ص ر ت م ا ن ص ر ت ن نفس متكلمة ن ص ر ت ن ص ر ن ا ن ص ر ن ا

8 8 Yardım ediliyor, مفرد تثنية جمع edilir مذكر غائب ي ن ص ر ي ن ص ر ان ي ن ص ر ون مؤنث غائبة ت ن ص ر ت ن ص ر ان ي ن ص ر ن مذكر مخاطب ت ن ص ر ت ن ص ر ان ت ن ص ر ون مؤنث مخاطبة ت ن ص ر ين ت ن ص ر ان ت ن ص ر ن نفس متكلمة أ ن ص ر ن ن ص ر ن ن ص ر Aşağıdaki fiilleri yukarıdaki fiil çekimlerine uyarlayınız. FİİL ANLAMI FİİL ANLAMI Girdi د خ ل ي د خ ل İçti ش رب - ي ش ر ب Okudu ق ر أ - ي ق ر أ Övdü ح مد - ي ح م د ض ر ب - ي ض رب Açtı ف ت ح - ي ف ت ح Gitti ذ ه ب - ي ذ ه ب Çıktı خ ر ج - ي خ ر ج أ ك ل Yazdı ك ت ب - ي ك ت ب س أ ل Öldürdü ق ت ل - ي ق ت ل Dövdü, vurdu Yemek yedi ي أ ك ل Sordu, istedi ي س أ ل Oturdu ك ف ر - ي كف ر ج ل س - ي ج لس İnkar etti ( الض مائر ) ZAMİRLER MUNFASIL ZAMİRLER O مفرد تثنية جمع مذكر غائب ه و ه م ا ه م مؤنث غائبة هي ه م ا ه ن مذكر مخاطب أ ن ت أ ن ت م ا أ ن ت م مؤنث مخاطبة أ ن ت أ ن ت م ا أ ن ت ن نفس متكلمة أ ن ا ن ح ن ن ح ن MUTTASIL ZAMİRLER Ona,onun,onu مفرد تثنية جمع...ه...ه م ا...ه م مذكر غائب مؤنث غائبة...ه ا...ه م ا...ه ن مذكر مخاطب...ك...ك م ا...ك م مؤنث مخاطبة...ك...ك م ا...ك ن نفس متكلمة... ي...ن ا...ن ا كت اب ه, كت اب ه م ا, كت اب ه م, كت اب ه ا, كت اب ه م ا, كت اب ه ن ÖRNEK:..., ve diğer muttasıl zamirler başka örneklerle kullanılabilir. Yardım etti مفرد تثنية جمع مذكر غائب ه و ن ص ر ه م ا ن ص ر ا ه م ن ص ر وا مؤنث غائبة هي ن ص ر ت ه م ا ن ص ر ت ا ه ن ن ص ر ن مذكر مخاطب أ ن ت ن ص ر ت أ ن ت م ا ن ص ر ت م ا أ ن ت م ن ص رت م مؤنث مخاطبة أ ن ت ن ص ر ت أ ن ت م ا ن ص ر ت م ا أ ن ت ن ن ص ر ت ن نفس متكلمة أ ن ا ن ص ر ت ن ح ن ن ص ر ن ا ن ح ن ن ص ر ن ا

9 9 İSM-İ FAİL Yardım ediyor مفرد تثنية جمع مذكر غائب ه و ي ن ص ر ه م ا ي ن ص ر ان ه م ي ن ص ر ون مؤنث غائبة هي ت ن ص ر ه م ا ت ن ص ر ان ه ن ي ن ص ر ن مذكر مخاطب أ ن ت ت ن ص ر أ ن ت م ا ت ن ص ر ان أ ن ت م ت ن ص ر ون مؤنث مخاطبة أ ن ت ت ن ص رين أ ن ت م ا ت ن ص ر ان أ ن ت ن ت ن ص ر ن نفس متكلمة أ ن ا أ ن ص ر ن ح ن ن ن ص ر ن ح ن ن ن ص ر İSM-İ İŞARETLER YAKIN İSM-İ İŞARETLER Bu مفرد تثنية جمع مذكر ه ذ ا ه ذ ان ه ؤ ل ء مؤنث ه ذه ه ات ان ه ؤ ل ء UZAK İSM-İ İŞARETLER Şu مفرد تثنية جمع مذكر ذ لك ذ لك م ا أ ول ئك مؤنث تل ك تل ك م ا أ ول ئك gelir. kalıbında gelir. İşi yapan kişi anlamına ) ف اعل ( : gelir. kalıbında gelir. Yapılan eylemden etkilenen şey veya kişi anlamına ) م ف ع ول : ) İSM-İ MEF UL FİİL İSMİ-İ FAİL ANLAMI İSM-İ MEF UL ANLAMI İçilen م ش ر وب İçen ش ارب İçti ش رب Övülen م ح م ود Öven ح امد Övdü ح مد Açılan م ف ت وح Açan ف اتح Açtı ف ت ح Çıkılan م خ ر وج Çıkan خ ارج Çıktı خ ر ج Yazılan م ك ت وب Yazan ك اتب Yazdı ك ت ب ق ت ل Öldürdü Öldüren ق اتل Öldürülen م ق ت ول Öldüren İnkar edilen م كف ر İnkar eden, kafir ك افر İnkar etti ك ف ر MÜBALAĞALI İSM-İ FAİL SİĞALARI: Bir varlıkta bir özelliğin çok fazla bulunduğunu ve bir kimsenin bir şeyi çok fazla yaptığını gösteren isimlerdir. Bu isimler sülasi (müteaddi=nesne alan) fiillerden olur. Bunların dışındaki fiillerden nadiren gelir ve özel vezinleri vardır. Bu vezinler semâidirler. Yani biz istediğimiz fiili herhangi bir vezne sokarak mübalağalı ism-i fail yapamayız. Ayrıca müennes ve müzekker için ayrı siğaları yoktur. Sonlarına ta-i te nis getirilerek müennes yapılabilirler. Mübalâgalı İsm-i Fâil, (1) Maziden türeyenler, bir işi sık sık yapanı veya aşırı yapanı veya bir özelliği çokca göstereni tanımlar. gibi. çok döven) ضر اب ( (2) Sıfattan türeyenler, kalıcı bir sıfatlanmayı ve geçici bir isimlenmeyi bildirir, buna Hâl da denir gibi. dövücü) ضريب ( (3) İsimden türeyenler, bir kimsenin o işle meşgul olduğunu bildirir ( ملك hükümdar) gibi. Mübalağalı ism-i failin vezinleri: Mübalaga-i ism-i failin vezinlerini sırasıyla öğrenelim: Vezin Örnek 1 Tercüme 1 Örnek 2 Tercüme 2 Örnek 3 Tercüme 3 Tövbeleri çok kabul eden Çok veren, çok ت واب ف ع ال Çok yalancı و هاب bağışlayan ك ذ اب Çok bilen ع الم ة Çok anlayışlı ف هام ة Çok gezen, çok dolaşan س ي ار ة ف ع ال ة

10 10 Çok cesur ج س ور Çok temizleyici ط ه ور Çok kıskanç غ ي ور ف ع ول Çok bilen ع ليم Çok acıyan ر حيم Çok iyi işiten س ميع ف عيل Çok susan س اك وت ف اع ول Çok ayırıcı ف ار وق Çok dürüst صد يق Çok zalim ظل يم Çok fasık فس يق فع يل Çok cesur ش ج اع Çok büyük ك ب ار ف ع ال Çok şişman ض خ ام Çok uyuyan ن و م ة ف ع ل ة Çok alay eden ه م ز ة Çok kınayan ل م ز ة Çok atılgan مق د ام Çok müsrif, savurgan مت ال ف Çok yayıp saçan مض ي اع مف ع ال Güzel kokuyla çok مع طير مف عي ل kokulanan Çok fakir مس كين Çok güzel konuşan من طيق Çok açıklayan تب ي ان Çok söz söyleyen تك ال م تف ع ا ل Kral, hükümdar م لك ف عل Çok büyük ك بار Çok cahil ج هال ف ع ال Çok dolu مج ز م مف ع ل Çok kutsal ق د وس Daima sabit ve kalıcı ق ي وم ف ع ول ( ا لقسام الس بعة ) SEB'A AKSAM-I NOT: 1-Fiiller, kök harflerinin sayısı itibariyle sülasi ث ال ثي) ) üç harfli ve rubai( ر ب اعي ) olmak üzere ikiye ك ت ب - أ ك ل - ف ر - و ج د - م ات - ر م ي ش و ى ör: ayrılır. sülasi د ح ر ج = ف ع ل ل vardır. rubai ör: tek bir kalıbı 2- Fiiller, kök harfleri itibariyle ek harf alıp almamasına göre de ikiye ayrılır. Eğer fiiller ek harf almamışlarsa onlara mücerred denir. 3- Fiiller, içinde ilet harfi ( ا و ى ) bulunup bulunmamasına göre ikiye ayrılır. A-)Sahih fiiller: içinde illet harfi bulunmayan fiillere denir. Üçe ayrılır. 1-Salim fiiller: İçinde illet harfi, hemze ve şedde bulunmayan fiillerdir. 2-Mehmuz filler: İçinde hemze bulunan fiillere denir. 3-Muda af fiiller: ikinci harfi şeddeli olan fillerdir. B-)Muallel(Mu tel)fiiller: içinde illet harfi bulunan fiillere denir. Dörde ayrılır. 1-Misal fiiller: İlk harfi و ve ي olan fillerdir. 2-Ecvef fiiller: İkinci harfi illetli olan fiillerdir. 3-Nakıs fiiller: Son harfi illetli olan fiillerdir. 4-Lefif filler: içinde iki illet harfi bulunan fiillerdir. İkiye ayrılır. a-lefif-i Makrun: İkinci ve üçüncü harfi illetli olan fillerdir. b-lefif-i Mefruk: Birinci ve üçüncü harfi illetli olan fiillerdir. ) fiiller مزيد فيه ( fih ), eğer ek harf almışlarsa bunlara da mezidun مجر د ( ا لقسام الس بعة صق المعتل / المع لل ال صحيح و ج د و ض ع - ي س ر المثا ل ك ت ب ج ل س ف ت ح الس الم ن ال م ات س ار ا لجوف أ ك ل س أ ل - ق ر أ المهموز ر مي د ع ا - خ ال الن ا م د ش ر - ف ر المض عف ش و ى ق و ى الم ق ر ون الل فيف الم ف ر وق و ع ى و ق ى (İkiye ayrılır)

11 11 ا لفعال مزيدة فيها ماض مضارع مصدر أمر اسم الفاعل اسم المفعول ف ع ل ي ف ع ل ت ف عيل ف ع ل م ف ع ل م ف ع ل أ ف ع ل ي ف عل إف ع ال أ ف عل م ف عل م ف ع ل ف اع ل ي ف اعل م ف اع ل ة /فع ال ف اعل م ف اعل م ف اع ل ت ف ع ل ي ت ف ع ل ت ف ع ل ت ف ع ل م ت ف ع ل م ت ف ع ل ت ف اع ل ي ت ف اع ل ت ف اع ل ت ف اع ل م ت ف اعل م ت ف اع ل اف ت ع ل ي ف ت عل اف تع ل اف ت عل م ف ت عل م ف ت ع ل ان ف ع ل ي ن ف عل ان فع ال ان ف عل م ن ف عل اف ع ل ي ف ع ل اف عال ل ا ف ع ل م ف ع ل اس ت ف ع ل ي س ت ف عل اس تف ع ال اس ت ف عل م س ت ف عل م س ت ف ع ل اف ع و ع ل ي ف ع و عل اف عيع ال اف ع و عل م ف ع و عل م ف ع و ع ل ا ف ع ال ي ف ع ال اف عيال ل اف ع الل م ف ع ال اف ع ول ي ف ع و ل اف عوا ل اف ع و ل م ف ع و ل م ف ع ول BAB BAB BAB اسماء ال زمان والمكان واللة İSM-İ ZAMAN, İSM-İ MEKAN, İSM-İ ALET a)ism-i zaman ve ism-i mekân: Bir fiil işlendiği zamanı veya yeri gösterirler. Sülasi mücerred fiilde iki vezinde alınırlar. - Daha çok kök ikinci harfin mudaride fetha م ف ع ل 1- ( ) veya ötre ( ) ile harekeli olan fiilerin zaman ve yer isimleri bu vezindedir. ي د خ ل م د خ ل, ي ل ع ب م ل ع بyer oyun oynanılan NOT-1:Nakıs fiilerin zaman ve yer isimleri مفعل veznindedir. ر م ى م ر م ى ا و ى م ا و ى ر ع ى م ر ع ى :أمثلة gelir. - Mudaride kök ikinci harfi esre ( ) ile harekeli fiilerin zaman ve yer ismi bu vezinde مفعل 2 ي ج ل س م ج ل س و ض ع م و ض ع gelir. vezninde مفعل NOT-2:Misal fiillerin zaman ve yer isimleri KURAL-1:Bir şeyin çok olduğu veya bir işin çok yapıldığı yeri gösteren ismi mekanın sonuna bir ة eklenir م د ر س ة denir. اسم الكثرة böyle isme د ر س KURAL-2:Mezid fiilerin zaman ve yer isimleri ise bu fiillerin ismul mefulleri ile aynı vezindedir. اس ت ش ف ى ا ل م س ت ش ف ى ت و ض أ ا ل م ت و ضأ b)ism-i alet: Fiilden türeyen ve ait olduğu fiilin kendisiyle işlendiği alete delalet eden isim yapısıdır. Müteaddi, sülasi fiillerden türerler. Alet isimleri şu kalıplardadır: VEZİN ÖRNEK م ف ع ال ك ال Ölçtü, tarttı مك ي ال Ölçek ف ت ح Açtı مف ت اح Anahtar مف ع ل غ ز ل Eğirdi مغ ز ل İğ Minber من ب ر Yükseltti ن ب ر Kaşık مل ع ق ة Yaladı ل عق مف ع ل ة Süpürge مك ن س ة Süpürdü ك ن س Elek م ن خ ل Eledi ن خ ل م ف ع ل

12 12 ف عال ة ث لج Karlı oldu ث ال ج ة Buzdolabı س خ ن ısıttı س خ ا ن ة Şofben İSM-İ TASĞİR, İsm-i Tasğir: ilk harfi zamme, ikinci harfi fetha yapılarak ve ikinci harften sonra sakin bir ي) ) harfi ilave edilerek küçültülür. Bu işleme tasgir yani küçültme denilir. Örnek: ر ج ل (Adam) ر ج ي ل (Adamcık), ج ب ل (Dağ) ج ب ي ل (Dağcık) İsmi tasgir (küçültme) üç kalıpta gelmektedir. a) ف ع ي ل : Bu kalıp üç harfli isimler içindir. Örnek: ج ب ل (Dağ) ج ب ي ل (Dağcık), b) ف ع يعل : Bu kalıp dört harfli isimler içindir. Örnek: م س جد (Cami) --- م س ي جد (Küçücük cami, camicik) c) ف ع ي عيل : Bu kalıp beş harfli isimler içindir. (Kalemcik) ق ل ي م (Kalem)---- ق لم Örnek: مص ب اح (Lamba)-- م ص ي بيح (Küçücük lamba, lambacık) Tasgir aşağıdaki gayeleri ifade eder: 1) Azaltma 2) Küçümseme 3) Yaklaştırma 4) Şefkat ve sevgi İsm-i tasğirin başka kalıpları da vardır. Ancak burada en çok kullanılan bu üç kalıpla yetineceğiz. HARFİ CERLER حروف الجر İsimlerin önüne gelip, kendilerinden sonra gelen ismin son harekesini kesra (esreli) okuturlar, yani mecrur yaparlar. Harf oldukları için kendi başlarına bir anlam ifade etmezler, ancak isme dâhil olduklarında manaya katkıda bulunurlar. Harf-i cerler arapçada çok büyük önemi haizdir hem çok kullanılmakta hem de birçok fiil bu harfler ile 180 derece zıt manalara gelmektedir. O yüzden bu harfi cerler çok iyi ezberlenmelidir. Bu harfi cerler toplam 20 tanedir. İngilizce bilenler bunları in, on, at, since, for, as, from vs. şeklinde düşünürse daha kolay kavrayacaktır. Okunuş ve yazılışları tüm harf-i cerler aşağıdadır. حروف الجر وحروف اإلضافة )تجر اإلسم فقط(: 1 ب آم ن ت با لل Allah a inandım Bütün günahlardan tövbe ettim 2 من ت ب ت من ك ل ذ ن ب 3 إلى ت ب ت ا لى ا لل ت ع ال ى Allah Teala ya tövbe ettim 4 عن ك فف ت عن ا لح ر ام Haramdan men edildim 5 على ت جب الت و ب ة على ك ل م ذ ن ب Her günahkar üzerine tövbe etmek vaciptir 6 ل ا ن ا ع ب ي د لل ت ع ال ى Ben Allah Teala nın/teala için kulcağızıyım 7 في ا ل م طيع في ا لج ن ة İtaat eden cennettedir 8 ك ل ي س كمثله ش ي ء 42/11) O nun benzeri gibi hiçbir şey yoktur (Şura 9 حت ى ا ع ب د ا لل ت ع ال ى حت ى ا لم و ت Ölüme kadar Allah Teala ya ibadet ederim 10 رب رب ت ال ي ل ع ن ه ال ق ر آن Nice okuyucular vardır ki Kur an onlara lanet eder Allah a yemin ederim ki asla büyük günahları yapmayacağım 11 واو القسم وا لل ل ا ف ع ل ن ا لك بائر 12 تاء القسم ت ا لل ل ف ع ل ن ا لف ر ائض Allah a yemin ederim ki elbette farzları yapacağım ت ب ت من ك ل ذ ن ب ف ع ل ت ه مذ Buluğ gününden beri yaptığım tüm günahlara tövbe ettim 13 مذ ي و م ا لب ل وغ

13 13 Buluğ gününden itibaren namaz farz olur ت جب الصال ة منذ ي و م 14 منذ ا لب ل وغ 15 حاشا ه ل ك الن اس حاشا ا لع الم Âlim hariç, insanlar helak oldu ه ل ك ا لع الم ون خل ا لع امل İlmiyle amel edenler hariç, âlimler helak oldu 16 خل بعل مه İhlâslılar hariç, amel edenler helak oldu ه ل ك ا لع امل ون عدا 17 عدا ا لم خ لص لو لك ي ا ر ح م ة ا لل ل ه ل ك Ey Allah ın rahmeti, sen olmasaydın elbette insanlar helak olurdu 18 لو ل الن اس Niçin/neden isyan ettin? (Keymihe = keymâ (elif ten bedel he gelmiş) 19 كيم كيمه ع ص ي ت ZARFLAR Zarflar; fiilin meydana geldiği zamanı ve mekânı belirten, Ne zaman ve nerede sorularının cevabı olan kelimelerdir. Kendinden sonra gelen ismi, cer harfleri gibi mecrûr (esreli) yapar. Zarflar; zaman zarfı ve mekân zarfı olmak üzere iki kısımdır: Bazı Önemli Mekân Zarfları Kapının önünde أم ام ال ب اب Önünde أم ام Kapının arkasında خ ل ف ال ب اب Arkasında خ ل ف Rafın üzerinde ف و ق الرف Üstünde, üzerinde ف و ق Kapının altında ت ح ت ال ب اب Altında ت ح ت Şehrin dışında خا رج ال م دين ة Dışında خا رج Şehrin içinde دا خل ال م دين ة İçinde دا خل Kapı ve pencerenin arasında ب ي ن ال ب اب و الن افذ ة Arasında ب ي ن عن د عن د ال ب اب Yanında Kapının yanında Ortasına, ortasında س ط Caddenin ortasına س ط الشا رع و و Kâbe nin etrafında ح و ل ال ك ع ب ة Etrafında, çevresinde ح و ل م ع النا س Birlikte, beraber م ع İnsanlarla beraber Bazı Önemli Zaman Zarfları Ay ش ه ر Önce ق ب ل ب ع د Sonra عا م - س ن ة Yıl fecr ف ج ر Gece ل ي ل سا ع ة Saat ي و م Gün أ س ب وع Hafta ص با ح Sabah ل ي ل ة Şimdi ا ل ن Dün أ م س Boyunca ط وا ل ظ ه ر Esnasında أ ث نا ء Öğle İkindi ع ص ر Gündüz ن ها ر د قيق ة Dakika م سا ء Akşam Bir gece

14 14 İSM-İ MEWSULLER İsm-i mewsuller genellikle kendinden önceki ile kendinden sonraki arasında bağ kuran bağlaçlardır. Kendinden sonrakiler öncekinin açıklaması niteliğindedir. Örnek: Dini yalanlayanı gördün mü? Öyleki مفرد تثنية جمع مذكر ا لذي ا ل ذ ان ا ل ذين مؤنث ا لتي ا لل ت ان ا لالئي/ا لالتي/ا لل و ات ي İbadetlerinden gafil olanlar-gösteriş yapanlar Namazlarında huşu içerisinde olan mü minler kesinlikle kurtuluşa ermişlerdir. Babası imam olan kız öğrenci geldi. Annesi mühendis olan öğrenci geldi Babaları gelen çocuklar gittiler. Anneleri öğretmen olan iki çocuk geldiler. Babaları öğretmen olan iki kız çocuğu geldiler. Babaları Profesör olan kızlar öldüler. ر ا ي ت ال ذ ي ي ك ذ ب ب الد ين ال ذ ين هم ع ن ص ال ت ه م س اه ون ا ل ذ ين ه م ي ر اؤ ن ق د أ ف ل ح ال م ؤ م ن ون * ا ل ذ ين ه م ف ي ص ال ت ه م خ اش ع ون ج اء ت الط ال ب ة ال ت ي ا ب وه ا إ م ا م ج اء الط ال ب ال ذ ي ا م ه م ه ن د س ة ذ ه ب ا ل ط ف ال ال ذ ين ج اء ا ب وه م ج اء الط ف ال ن ال ذ ان ا م ه م ا م د ر س ة ج اء ت الط ف ل ت ان الل ت ان ا ب وه م ا م ع ل م ت و ف ي ت ال ب ن ات الل ت ي ا ب وه ن ا س ت اذ İSİM TAMLAMASI اإلضافة (مضاف اليه ( ileyh ve mudafun (مضاف ( mudaf İdafette iki öğe vardır; Kurallar;, ) almaz. Cümle içindeki yerine göre ( ), ( ), ( ) 1-Mudaf olan kelime ال takısı ve tenvin( harekelerini alabilir. 2-Mudafun ileyh olan kelime ise mecrur olmak zorundadır. Ma rife veya nekira olabilir. ص ب غ ة للا - م ال ك ي و م الد ي ن - د ف ت ر م د ر س ة - م د ر س الص ف - ق ل م الط ال ب - م ك ت ب الص ف ر ا ي ت م د ر س ال م د ر س ة ف ي ال م د ر س ة 2 - م د ر س ال م د ر س ة ف ي ال ب ي ت 3 - م ر ر ت ب م د ر س ال م د ر س ة ) ن ( nûn NOT-1: Mudaf olan kelime eğer müsenna veya cem müzekker salim ise bu kelimenin sonundaki harfi düşer. ت ب ت ي د ا ا ب ي ل ه ب ت ب ت ي دان ا ب ي ل ه ب ا س م اه ما ا س مان + ه ما, NOT-2: Mudaf olan kelimenin başına nida harfi gelirse mudaf olan kelimeyi mansup yapar. وب ك ر ا ا ب اب ك ر, ب ع اد للا ب ي ا ع اد للا ا ب ي )المعرفة والنكرة( MA RİFE VE NEKİRA İsim ve sıfatların belirli olduğunu göstermek üzere başlarına ) ال) takısı getirilir. Bu takıya belirlilik takısı denir. -Başında belirlilik takısı bulunmayan sonu tenvinli olup belirsiz bir varlığı gösteren ( ك ت اب ) gibi bu tür ن ك ر denir. ) ة ( nekira kelimelere

15 15 -Nekira olan bir kelimenin başına belirlilik takısı getirilerek ma rife ( م ع ر ف ة ) yapılır. Bilinen bir varlığı gösterip sonundaki tenvin düşer ve bir hareke kalır. م ع ر ف ة : ا ل ب ي ت - ا ل ق ل م ن ك ر ة : ب ي ت ق ل م Arapça'da 28 harfin 14 tanesi şemsi diğer 14 tanesi kameri harftir. ت ث د ذ ر ز س ش ص ض ط ظ ل ن harfler: Şemsi (ل) takısının (ال) lam -şemsi harflerde el takısından sonra gelen bir kelime bu 14 harften biriyle başlarsa el harfi okunmaz. Lamdan sonraki harf şeddeli okunur. ا ب غ ح ج ك و خ ف ع ق يم ه ا لت اج ر ت اج ر Kameri harfler: El )ال( takısından sonra kelime bu harflerden biriyle başlarsa lam harfi okunur. ا ل ب ا ب, ب ا ل اب ب اب )ا لمعرفة والن كرة( MA RİFE VE NEKİRA ن ك ر ة : ا ل س م ال ذ ي ل ي د ل ع ل ى ش ي ئ م ح د د ا و م ع رو ف. و ي ك ون م ن و ن ا ع اد ة. مثال: ق ل م - ك ت اب - ط ال ب م ع ر ف ة : ا ل س م ال ذ ي ي د ل ع ل ى ش ي ئ م ح د د أ و م ع ر وف. و ه ي س ت ة أ ن و اع 1 -ا ل م ع ر ف ب )ا ل ) : ا ل ق ل م - ا ل ك ت اب ا لط ال ب 2 -ا ل ع ل م : ا ح م د - ف اط م ة م ك ة 3 -أ س م اء ال ش ار ة : ه ذ ا - ه ذ ه -- ذ ل ك ت ل ك ا لض م ا ئ ر : ه و - ه ي -- ه ه ا السماء الم وصولة : الذي التي المضاف : كتاب الطالب - قلم الطالب الت ذكير والت أنيث في ا لسماء MÜZEKKERLİK VE MÜENNESLİK Erkek varlıkların isimlerine مذ كر denir. Dişi varlıkların isimlerine مؤ نث denir. Arapça'da müzekker için bir alamet yoktur. ب ي ت Örnek: Müennes isimler Arapça'da üç kısma ayrılır; Hakiki Müennes, Lafzi müennes ve Sema-i Müennes. 1-Hakiki Müennes: Kendisinde mana itibariyle dişiliğin olduğu isim hakiki müennestir. Bu kelimelerin lafzına-yazısına bakılmaz. م ر ي م - أ م - أ خ ت - س ع اد - ف اطم ة - ز ي ن ب Örenk: 2-Lafzi Müennes: Bu isimlerin sonunda müennes isim olduklarını gösteren alametler bulunmaktadır. Bu alametler şunlardır; A) ة ىة (Ta-i Merbuta): Müzekker isimlerin sonuna getirilerek müennes yapılır. ت ل م يذ ت ل م يذ ة / Örnek: yerler; geldiği bazı ة a) ة Bazen erkek isimlerin (Talha) sonunda bulunur bura da o isimlerin müennes olduğunu göstermez. - م ع ل م - م ع ل م ة ح م ز ة - ط ل ح ة Örnek: Sonunda ة bulunan bütün özel isimler gayri munsarif olurlar.

16 ا ال ة 16 b) ة İsmi failin م ب غ kipini göstermek için ismi failin sonuna gelir. Müzekker ismi failin sonuna geldiği zaman dişilik alameti olmaz. ر ح ال - ر ح ال ة / ع ال م - ع ال م ة Örnek: (çokbilmiş) Ek Bilgi: Ayrıca ismi faillerin sonuna çoğul alameti olarak gelmektedir. ك ف ر ة - ف ج ر ة - ق ت ل ة Örnek: B) (Kısa elif) Elif-i maksure: Elif sesiyle telaffuz edilen ى şeklinde yazılan harflerde de müenneslik alameti ي س رى - ب ش ر ى - ك ب رى Örnek: vardır. عصا Örnek: İsimlerin sonundaki ) ( de müenneslik alametidir. C) Elif-memdude: Bazı isimlerin sonundaki hemzeden( ء )önce bulunan elif ( ا ) isimlerde müenneslik alameti katar. Bu tür müennes isimler hep sıfat anlamı taşıyan isimlerdir. ح م ر اء - ب ي ض اء - ز ر ق اء - س و د اء Örnek: Sema-i Müennes: Bunların müennes olduğunu gösteren herhangi bir alamet yoktur. Sözlükten, duyarak veya ezberleyerek bulunur bilinir. Örnek: مفرد ن ف س - ش م س - ع ي ن - ر وح İ RAB TABLOSU إعراب ا لسماء تثنية جمع المذكر السالم المؤنث جمع السالم التكسير جمع مرفوع... ان... ون... ات األمثلة منصوب... ي ن... ين... ات مجرور... ي ن... ين... ات المدرس المدرسان المدرسون المدرسات الطباء ال مد رس ال مد رس ين ال مد رسين ال مد رس ات الطباء ال مد رس ال مد رسي ن ال مد رسين ال مد رس ات الطباء CÜMLE Cümle: İki veya daha fazla kelimeden oluşmuş tam mana veren söz dizisine cümle denir. Arapçada isim cümlesi ve fiil cümlesi olmak üzere iki türlü cümle vardır. (الجملة الفعلية ( CÜMLESİ A-FİİL ( ا ل ج م ل ة ال فع لي ة denir. ) olmak üzere 3 öğesi vardır. Fiil müzekkerlik konusunda faile مفعول ( mef ul ) ve فاعل ( ),fail فعل Fiil ile başlayan cümlelere fiil cümlesi ( Fiil ( tabi olur, ancak! Aynı zamanda fiil her zaman müfrettir. Madi fiil fetha üzere mebnidir, mudaride ise merfu olur. KURALLAR: Fail kural itibarı ile her zaman merfudur. Mef ul ise mensuptur. جمع مفرد تثنية مذكر ك ت ب ال م د ر س الر س ال ة ك ت ب ال م د ر س ا ن الر س ال ة ك ت ب ال م د ر س ون الر س ال ة مؤنث ك ت ب ت الم د ر س ة الر س ال ة ك ت ب ت الم د ر س ت ان الر س ال ة ك ت ب ت الم د ر س ات الر س ال ة م ات ت الط ي ور Fail cem li ğayri akil olursa fiil müfred ve müennes olarak gelir

17 17 NOT:Fiil cümlesinin iki temel öğesi; fiil ve faildir. Fail gizli veya açık gelebilir. Bu fiilin faili gizlidir. خ ر ج = هو MEF UL ÇEŞİTLERİ 1-Mef ulü mutlak: Fiilin lafzından alınan mansub bir isimdir. Yani fiilin mastarından getirilir. Mefulu mutlak; a)fiili pekiştirmek, b)çeşidini belirtmek, c)sayısını belirtmek için fiilden sonra zikredilir. Örneğin; ederim.)(pekiştirme) (Allah a güzelce hamd ا ح م د للا ح م د ا sabret.)(çeşit) (Güzel bir sabırla ا ص ب ر ص ب ر ا ج م يال vurdu.)(sayı) (Polis hırsıza iki defa ض ر ب الش ر ط ي الل ص ض ر ب ت ي ن 2-Mef ulün li eclih: Mansub veya sebep gösteren bir harfle mecrur olan bir isimdir. Yani mefulün li eclih, ya fetha alarak, ya da bir harfi cerden dolayı kesre alarak görevini yapar. Fiilden sonra gelir ve fiilin sebebini ve meydana geliş nedenini açıklar. Örneğin; kılar.) (Müslüman, Allah a şükür olsun diye namaz ي ص لي ال م س ل م شك را لل س اف ر الت ل م يذ لطلب ال ع ل م (Öğrenci, ilim talep etmek için yolculuğa çıktı.) 3-Mef ulun fih: Fiilin meydana geliş zamanını veya yerini belirten mansub isimdir. Daima fi=de, da manasını içerir. durdum.) (Tahtanın önünde و ق ف ت أمام الس بورة. Örneğin; Bu örnekte görüldüğü üzere, durmak işinin nerede yapıldığı bildirilmektedir. Tahtanın önünde durma işi, tam Olarak sınırlandırılmamıştır. Yani tahtanın ne kadar önünde durulduğu tam olarak belirli değildir. gidiyorum) (İşime sabahleyin. ا حا ع م ل ي صب لى أذ ه ب ا Bu örnekte ise, zaman bildirildi. İşe gitme eyleminin hangi zaman diliminde yapıldığı söylendi. ي ق ف الت ل م يذ عند الس بورة. (Öğrenci, tahtanın önünde duruyor.) Dikkat edilirse, bu örnekte de durma işinin nerede yapıldığı bildiriliyor. Burada yapılan durma eylemi belirli bir mekan olan tahtanın önünde yapılmıştır. Mekan zarfı, sınırları belli bir yer olduğu zaman fi zikredilir. Örneğin; oynadı) (Çocuklar oyun sahasında ل ع ب ا ل و ل د في الملعب. Bu örnekte de fiilin hangi mekanda yapıldığı sınırlandırılarak bildirilmiştir. Yani çocuklar tamı tamına oyun sahasında oynamıştır başka bir yerde değil. kıldım.) (Camide namaz ص ل ي ت في المسجد. Bu son örneğimize dikkat ettiğimizde, namaz kılma işinin belirli sınırlandırılmış bir mekânda yani camide yapıldığı vurgulanmaktadır. Kısacası mefulu fihler; yer ve zaman bildiren isimlerdir. 4-Mef ulü ma ah: مع) ) beraber manasındaki vav dan dan sonra gelen ve fiilin, kendisiyle beraber geldiği şeye delalet eden mansub bir isimdir. Yani burada و harfi cümlede bir eylemin birlikte yapıldığı manasını vermektedir. Burada bu و harfine vav-ı maiyye (beraberlik vavı) denilir. yürüdüm) (Dağ boyunca yürüdüm= Dağla birlikte س ر ت وا جبلل Örneğin; yürüdü.) (Halil nehir kıyısı boyunca yürüdü. =Halil nehirle beraber م شى خ ل يل و شاطئ الن هر.

18 18 (Muhammed, güneşin batışıyla geldi= Muhammed, güneşin batışıyla ح ض ر م ح م د و غروب الش مش. birlikte geldi.) Yukarıdaki örnekleri incelediğimizde şu sonuç ortaya çıkmaktadır: Cümlelerde bulunan و harfi beraberlik anlamı katmıştır. 5-Mef ulun bih: Failin işlediği işten etkilenen isme mefulun bih denir. Fiil, mefulun bih'ten önce doğrudan doğruya, kendisi gelmişse, yani, fiille meful arasında cer harfi yoksa, böyle mefule sarih mefulun bih denir: aldım. Bir kalem satın اش ت ر ي ت قلم ا okuduk. Kitabı ق ر أ ن ا الكتاب cümlelerindeki ق ل م ا ve الكت اب isimleri, sarih mefullerdir. Bazı fiiller de, mefullerine, ancak cer harfi ile tesir ederler. Böyle, önünde cer harfi bulunan mefulun bih'e de gayri sarih mefulun bih denir: Arkadaşına kızdı غ ضب على صاحبه Bazı fiiller iki meful alırlar: verdin. Fakire sadaka أ ع ط ي ت الفقير صدقة )الجملة اإلسمي ة ) İSİM CÜMLESİ İsim cümlesi bir durumu bir varlığın nasıl olduğunu haber verir, bir hüküm bildirir umumiyetle isim cinsinden bir kelimeyle başlar. ا ل م د ر س ة ن ظ ي فة - ا ل ك ت اب م ف يد ÖRNEK: İsim cümlesinde söze kendisiyle başlanan kelimeye MÜBTEDA ( مبتدأ ) denir. Mübteda isim cümlesinin öznesidir. Mübtedayı (özneyi) niteleyen öznenin durumunu haber veren kelimeye HABER ( خبر ) denir. Haber isim cümlesinin yüklemidir. ا ل ب اب م ف ت وح ÖRNEK: (haber) (mübteda) Mübteda umumiyetle marife ( ال alan( haber ise nekira ( ال almayan)dır. Gerek mübteda gerekse haber merfudur. Haber mübteda'ya aşağıdaki hallerde uyar. (مؤنث) ise haber de müzekker, mübteda müennes (مذكر) 1-Cinsiyet konusunda yani mübteda müzekker ise haber de müennes olur. 2-Sayı konusunda yani mübteda müfred ( مفرد ) ise haber müfred, mübteda müsenna ( مثنى ) ise haber de müsenna, müpteda cem ( جمع ) ise haber de cem olarak gelir. تثنية جمع مفرد مذكر ا ل م د ر س ن شيط ا ل م د ر س ان ن شيط ان ا ل م د ر س ون ن شيط ون مؤنث ا ل م د ر س ة ن شيط ة ا ل م د ر س ت ان ن شيط ت ان ا ل م د ر س ا ت ن شيط ات ا ل ك ت ب م فيد ة. gelir. Ancak mübteda cem liğeyri akil ise haber genelde müfred ve müennes olarak HABERİN ÇEŞİTLERİ Haber üç kısımdır: Müfred haber, cümle haber (isim veya fiil cümlesi) ve şibhi cümle haber(yani harf-i cer+isim, zarf+isim) olmak üzere üç haber çeşidi var. ) ا ل ح قيب ة yapılan= ve Esre في= yapan => Şibh cümle(cümleye benzeyen)=>carr ve mecrur (Esre =>Şibh cümle(fiile benzeyen) => Zarf (burada ق ب ل zarf edatıdır) İsim haber cümlesinin, kendisini mübtedaya bağlayan bir zamiri kapsaması gerekir: Örneğin: ( ا لت ل ميذ ان م ال بس ه م ا ن ظ يف ة = İki öğrenci elibiseleri temiz olandır.)

19 19 HABERİN ÇEŞİTLERİNİN ŞEMA İLE GÖSTERİLMESİ MÜFRED HABER CÜMLE HABER ŞİBİH CÜMLE HABER ع لي م ج ت هد Ali çalışkandır Fiil Cümlesi Haber İsim Cümlesi Haber م ح مد ا ب وه ع الم ا لت ل ميذ ي ك ت ب و اجب ه Öğrenci ödevini yazar Muhammed (var ya) babası alim olandır. Harfi cerli şibih cüm Zarflı şibih cümle ا لس ال م ق ب ل ا لك ال م ا ل كت اب في ال ح قيب ة Kitap çantadadır Selam sözden (konuşmadan) öncedir HABERİN ÖNE GEÇMESİ Bazı durumlarda haberin, mübtedadan önce gelmesi gerekir. Bu durumlardan bazıları şunlardır: 1-Haber, şibh-i cümle (zarf veya carr mecrur) olduğunda ve mübteda da nekira olduğunda haber öne geçer. Örneğin: تل ميذ (Snıfta bir öğrenci vardır. ) الصف في Bu örnekte görüldüğü gibi تلميذ kelimesi nekiradır ve mübtedadır. sınıfta carr ve mecruru mahallen merfudur, haberdir. Yani olması gereken konum, merfu ) في الصف ) konumudur ama harfi cerden ötürü mahallen merfu olabilmiştir. Bu örnekte mübteda nekira olduğu için, haberin mübtedadan önce gelmesi gerekmiştir ve nitekim de öyle olmuştur. 2-Haber şibih cümle olursa ve mübtedada habere işaret eden bir zamir bulunduğunda haberin mübtedadan önce gelmesi gerekir. Örneğin: في الد ار ص احب ه ا (Evde sahibi vardır.) Bu örnekte görüldüğü gibi, صاحبها) ) kelimesi mübtedadır. Mübteda olan bu kelimede habere işaret edenbir zamir bulunduğundan dolayı haberden sonra gelmiştir. 3- Haber, soru ismi olduğunda: Örneğin: ا ي ن الصديق (Arkadaş nerededir?) Bu örnekte görüldüğü gibi ا لصديق ) ) arkadaş kelimesi mübtedadır. ا ي ن ) ) nerededir kelimesi haberdir. Soru ismi olduğu için cümlenin başında gelmiş ve haber olmuştur. mübtedadır. kelimesi حال Nasılsın? كيف حال ك mübtedadır. kelimesi اسم ne? Adın ما اسم ك İNNE VE KARDEŞLERİ ا ن ا ن كأ ن لكن لع ل ليت ل (İnne) ve benzerleri amil (Etki eden) harflerdir.kendi başlarına anlamları olmamakla birlikte isim ان (خبر) kendilerine isim olarak alıp nasp eder,haberi de (مبتدأ ( müptedayı cümlesinin başına gelirler harberleri olarak alırlar ve ref yaparlar.isim cümlesine her biri ayrı bir anlam kazandırır.inne ve benzerleri Arapça'da الحروف المشبهة بالفعل (fiile benzeyen harfler) adıyla anılmaktadır, çünkü bunlar fiil gibi üç ve daha fazla harflidirler ve fetha üzere mebnidirler. Bu harfler isim cümlesinin başına gelerek müptedayı kendilerine isim olarak nasp etmeleri, haberi de haber olarak almaları ve merfû yapmaları sebebiyle mebnidirler, (hükmü kaldıranlar) değiştirenler de denir. İnne ve benzerleri tüm diğer harfler gibi الن واسخ bunların müzekkerlik-müenneslik, müred-tesniye ve cem olma durumu yoktur. ا ن و أ خ و ات ه ا

20 20 ا ن ا ل م ت ح ان س ه ل kolaydır. Kesinlikle sınav ع ل م ت أ ن ا ل م ت ح ان س ه ل kolaydır. Öğrendim ki sınav ك أ ن ا ل م ت ح ان س ه ل kolaydır. Sanki sınav لك ن ا ل م ت ح ان س ه kolaydır. Fakat sınav ل ي ت ا ل م ت ح ان س ه ل olsa. Keşke sınav kolay ل ع ل ا ل م ت ح ان س ه ل kolaydır. Umulur ki sınav ل ا له ا ل للا yoktur. Allah'tan başka ilah CİNSİNİ OLUMSUZ KILAN (Ait olduğu tüm grubla ilgili olumsuzluk bildiren ) LA Cinsini nefyeden (olumsuz yapan) ( ل) la, أن ) ) gibi iş yapar. Yani mübtedayı nasb eder, mübteda onun ismi kabul edilir. Haberi de ref eder, habere de onun haberi denir. Özetle, ل ismini nasb (fethalı) haberini de ref (örteli) yapar. Mudaf veya mudafa benzer olduğu zaman ismini nasb eder. Müfred (tek kelime) olduğu zaman, ne ile mansub oluyorsa onun üzerine mebnidir. Örneğin; ل س اعي ا في ف ساد م ح ب وب (Fesada koşan hiçbir kimse sevilmez.) gibi. (Hiçbir zulüm daimi değildir.) ل ظ ل م د ائم Bunun, ل nın, amel etmesi (iş görmesi) için, 1) isminin nekra olması 2) Kendisine bitişik olması (yan yana olması) araya başka kelime girmemiş olması 3) Başına bir harfi cer gelmemesi gerekir. Dikkat edilirse bu edatla yani ال ile başlayan cümlelere hiç, hiçbir anlamı verilerek giriş yapılmaktadır. Örnekler: yok.) (Üç günden beri havada hiç bulut ل س ح اب في السم اء م ن ذ ث ال ث ة أ يا م kitaptır.) (Elif lam, mim. O, kendisinde hiçbir şüphe olmayan الم ذ لك ال كت اب ل ر ي ب فيه ) bulunmamaktadır. (Şu anda, tren garında hiçbir yolcu ل م سا فرين في م ح طة ا لقط ار ا لن KANE VE KARDEŞLERİ Kane ve arkadaşları nakıs(eksik) fiillerdendir. Nakıs (eksik) fiil; yalnız faili ile bir oluş bir iş bildirmeyen ve başka bir kelimeye ihtiyaç duyan fiillerdir. Bu fiiller çoğu zaman yardımcı fiil olarak kullanılır. Örneğin; okuyordu.) (Ahmed, az önce kitap ك ان ا ح م د ي ق ر أ ا لكت اب ق ب ل ق ليل Kane ve arkadaşları isim cümlesinde geldiğinde durum şu şekilde olur: Kane ve arkadaşları ismini ref haberini nasb eder. Bu ne demek? Bu şu demek: Yani kane ve arkadaşlarından sonra gelen isim (mübteda) merfu (örteli) olur. Peki haberi ne oldu? Yani ikinci isim? Haberini de nasb (fethalı) yapar. Şunu da söyleyelim: Mübteda kane ve arkadaşlarının ismi, haber de kane ve arkadaşlarının haberidir. Kane nin grubu oldukça kalabalıktır. 13 tane var. oldu) (idi, vardı, ك ان 1) oldu) (sabahladı, أص ب ح 2) oldu) (kuşluk vakti oldu, أض ح ي 3) (akşamladı) أ م س ي 4) yoktur) (değildir, olmadı, ل ي س 5) dönüştü,) (oldu, ص ار 6) 7) devamlı) (gün boyunca oldu, ظ ل 8) oldu) (gece boyunca ب ات sürece) (devam ettiği م ا د ام 9) ediyor) (hala, devam م از ال 10) ediyor) (hala, devam م اب رح 11)

21 21 ediyor) (hala, devam م اف تئ 12) ediyor) (hala, devam م اان ف ك 13) ÖRNEKLER: idi) (Ahmet meşhur bir alim ك ان ا ح م د ع الم ا م ش ه ور ا 1) oldu) (Ali tüccar ا ص ب ح ع لي ت اجر ا (2 değildir) (Hava soğuk ل ي س ال ج و ب ا رد ا (3 ا م سي ال م ع ل م ف رح ا (4 ظ ل ت ا ل م ج ت هد ة ن اجح ة (5 (Öğretmen mutlu bir şekilde akşamladı) (Çalışkan kız devamlı başarılıdır) Kane ve arkadaşları tek başlarına pek bir şey ifade etmez. Bunlara eksik(nakıs) denmesinin sebebi, bir fail meful almamaları, eksik kalmaları, bunun yerine isim ve haber almalarıdır. Yani bu fiiller tam bir fonksiyon içinde değildirler. Bu fiillerden ل ي س, ما دام nin muzari ve emir fiil çekimleri yoktur. م از ال nin ise emir fiil çekimi yoktur. Yani bu fiiller camid (çekimsiz, türetilemez) dir. İsimleri müfred de gelse, tesniye de gelse, cemi de gelse, fiiller daima müfreddir. Nakıs fiillerin (kane ve arkadaşlarının) isimleri müzekkerse fiilleri de müzekker, müennesse fiilleri de müennes gelir. LEYSE GİBİ İŞ GÖREN EDATLAR Olumsuzluk ifade eden görürler. (değildir) gibi iş ل ي س edatlar, gibi ل ت ل م ا ان Bu edatlar, isimlerini ref (ötre) haberlerini nasb ederler. Fakat bu edatlar bazı şartlarla şu şekillerde iş görürler: a) م ا ان edatlarının iş görebilmesi için, isimlerinin haberlerinden önce gelmesi ve olumsuzluklarının gerekir. (ancak) edatı ile bozulmaması ا الا Örneğin م ا ح م امد ق ائ ما (Muhammed ayakta değildir.) b) ل nın iş görebilmesi için, yukarıda sayılan iki şarta ilaveten, la nın isminin ve haberinin nekre olması gerekir. Örneğin; ل خ ي ر م ض اع ا (İyilik zayi olmaz=boşa gitmez) c) ل ت nin iş görebilmesi için isim ve haberinin zaman zarflarından olması ve bunlardan birisinin hazfedilmesi gerekir. Örneğin; ل ت ( ا ل حي ن ( حي ن ن د ام ة (Zaman) pişmanlık zamanı değildir. KADE VE KARDEŞLERİ 1- Mukarebe (Yaklaşma) Fiilleri: Bu fiiller, haberin meydana gelmesinin yakın olduğunu bildirir. : Neredeyse ك اد : Az kalsın, üzere ا و ش ك : Neredeyse ك ر ب 2- Reca (Ümit ifade eden): Bu fiillerin haberin meydana gelmesinin beklendiğini bildirir. Bunlar: : İnşallah, umulur ki اخ ل و ل ق : Umulur ki ع س ي : Umulur ki ح ر ى 3- Şuru fiilleri: Bu fiiller haberin yapılmaya başlandığını bildirir. : Başladı ع لق : Başladı ا ق ب ل : Başladı ا خ ذ : Başladı ج ع ل :Başladı قا م : Başladı ه ب : Başladı ش ر ع : Başladı أ ن ش أ : Başladı ط فق

22 22 Kade ve benzerleri (Mukarebe-Reca- Şuru fiilleri) nakıs fiillerdendir. Bu fiillerin haberleri her zaman muzari bir fiille başlamalıdır. Oysa Kane ya da İnne ve benzerlerinde haber: isim cümlesi, fiil cümlesi, mazi fiille başlayan fiil cümlesi, muzari bir fiille başlayan isim cümlesi, müfred, şibih cümle olabilir. Mukarebe( yaklaşma) fiilleri; bir isim cümlesinin başına gelerek, ismini ref, haberi olan muzari fiili ise, cümle olduğu için mahallen nasb eden nakıs fiillerdir. Yaklaşma anlamı kazandırırlar. Mukarebe fiillerinden ك ر ب günümüz Arapçasında kullanılmamaktadır. ك اد ve ا و ش ك fiillerinin hem mazi hem de muzari şekilleri kullanılabilir. Oysa Reca ve ve Şuru fiillerinin sadece mazi şekilleri kullanılabilir. Kade ve benzerlerinin cümledeki anlamına göre, müfred, müsenna, cem, müzekker müennes, gaipmuhatap şekilleri yapılabilir. Mukarebe (yaklaşma) bildiren fiillerin haberi konumundaki muzari fiillerin başına, muzari fiili nasb eden bir ا ن getirilebilir. Şuru (başlama) fiillerinin haberi konumundaki muzari fiillerin başına kesinlikle أ ن edatı getirilmez. Reca (ümit) fiillerinden عسى dışında kalanlar günümüz Arapçasında artık kullanılmamaktadır. Reca (ümit) fiillerinden عسى den hemen sonra عسى nin ismi olan bir kelime gelmelidir. Bir isim değil de أن ile başlayan mansup bir muzari fiil geliyorsa, bu takdirde عسى nakıs fiil olmaktan çıkıp, tam fiil kapsamına sokulur. أن ile başlayan muzari fiil cümlesi ise, bu tam fiilin faili olarak mahallen merfu kabul edilir. ÖRNEKLER: Mukarebe(Yaklaşma) : üzere) (Ramazan ayı neredeyse bitmek ي ك اد ش ه ر ر م ض ان أ ن ي ن ت هي düşecekti) (Çocuk az kalsın balkondan أ و ش ك ا لو ل د أ ن ي س ق ط من الش ر ف ة Reca (Ümit): eder. (Umulur ki Rabbiniz size yardım ع س ي ر ب ك م ا ن ي ر ح م ك م başladılar.) (Öğrenciler ilim tahsiline önem vermeye ج ع ل التال ميذ ي ه ت م ون بت ح ص يل ا لعل م başladı.) (Çocuk kitabı okumaya أ خ ذ ال و ل د ي ق ر أ ا لكت اب başladı.) (Çocuk ağlamaya ش ر ع الط ف ل ي ب كي (ال صفة والموصوف ( MEVSUF SIFAT VE Arapçada Türkçenin aksine önce mevsuf ( م و ص وف ) sonra sıfat ( ا لص ف ة ) gelir. Mevsuf nitelenen, sıfat ise niteleyendir. Sıfat mevsufa her halükarda uyar. a) cinsiyet konusunda (müzekkerlik ve müenneslik) b) sayı konusunda (müfred, müsenna ve cem) c) irab konusunda (üstün, esre ve ötre) d) marife ve nekrelik konusunda الكتب المفيدة olarak). Ancak mevsuf cem li ğayriakil olursa sıfat müfred ve müennes olarak gelir(ağırlıklı ا ل م د ر س الطويل م ج ت ه د ا ل م د ر س ان الطويالن م ج ت ه د ان. ا ل م د ر س ون الطويلون م ج ت ه د ون. Uzun erkek öğretmenler çalışkandırlar. Uzun iki erkek öğretmen çalışkandır. Uzun erkek öğretmen çalışkandır. ا ل م د ر س ة الطويلة م ج ت هد ة. ا ل م د ر س ت ان الطويلتان م ج ت ه د ت ان. ا ل م د ر س ات الطويالت م ج ت ه د ات. Uzun bayan öğretmenler çalışkandırlar. Uzun iki bayan öğretmen çalışkandır. Uzun bayan öğretmen çalışkandır.

23 23 SIRA SAYILARI مؤنث مذكر ا لط ال ب ا ل و ل ا لط ال ب ة ا ل و ىل ا لطالب الثاني ا لطالب ة الث اني ة ا لطالب الث الث ا لطالب ة الثالث ا لطالب ة الرابع ة ا لطالب الرابع ا لطالب ة ال خ امس ة ا لطالب ال خ امس ا لطالب ة السادس ة ا لطالب السادس ا لطالب ة السابع ة ا لطالب السابع ا لطالب الث امن ا لطالب ة الث امن ة ا لطالب الت اسع ا لطالب ة الت اسع ة ا لطالب ال ع اشر ا لطالب ة ال ع اشر ة ا لطالب ال ح ادي ع ش ر ا لطالب ة ال ح ادي ة ع ش ر ة ا لطالب الث اني ع ش ر ا لطالب ة الثاني ة ع ش ر ة SAATLER ك م الس اع ة ة ا لس اع ة ال ع اش ر saat ا لساع ة ال ع اشر ة saat 10'u 10 ة ك م الساع ة ا لساع ة ال ع اشر ا لع ش ر د ق ائق dakika geçiyor ك م الساع ة و ع ش ر د ق ائ ق ا لساع ة ال ع اشر ة ة saat 10'u çeyrek ك م الساع ة ا لساع ة ال ع اشر ا ل ر ب عا geçiyor ك م الساع ة و الر ب ع ا لساع ة ال ع اشر ة saat 10'u 20 ة ك م الس اع ة ا لساع ة ال ع اشر ا ل ث ل ثا geçiyor ك م الساع ة و الث ل ث ا لساع ة ال ع اشر ة saat 10 buçuk ك م الساع ة و الن ص ف saat 10'a 10 dakika var saat 10'a çeyrek var saat 10'a 20 var SAYMA SAYILARI 1-2: Önce madud (معدود) sonra aded (عدد) gelir, madud müzekker ise aded de müzekker madud müennes ise aded de müennes olur. 3-10: Önce aded sonra madud gelir, aded ile madud arasında idafet ilişkisi vardır yani aded mudaf olur madud ise mudafun ileyh olur ve mecrur olur.ayrıca madud cem olarak gelir. Madud müzekker ise aded müennes, madud müennes ise aded müzekker olur : Önce aded sonra madud gelir, madud müzekker ise aded de müzekker, madud müennes ise aded de müennes olur. NOT-1: 11 ile 19 arasında geçen sayılar fetha üzere mebnidir. Ancak 12 sayısının ikisi hariç. NOT-2: 11 ile 99 sayıları arasında gelen madud müfred ve mansup olarak gelir : Önce aded sonra madud gelir.madud müzekker olursa adedin birler basamağı müennes olur, madud müennes olursa adedin birler basamağı müzekker olur : Önce aded gelir sonra madud gelir.madud müfred ve mansup olur. 100 VE SONRASI: Önce aded sonra madud gelir.madud müfred ve mudafun ileyh olur 'den 91-92'ye Kadar olan sayılar arasında 1-2'deki kural geçerlidir.madud müzekker ise aded de müzekker, madud müennes ise aded de müennes olur 'den 93-99'a kadar olan bu sayılar arasındaki sayılar3-9'deki kurala tabidirler yani madud müzekker ise bu sayıların birler basamağı müennes, madud müennes ise bu sayıların birler basamağı müzekker olur.